Οι Κεκροπίδες, τα παιδιά του Κέκροπα!

Οι Κεκροπίδες, τα παιδιά του Κέκροπα

Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο μας, ο γενάρχης των Αθηναίων, Κέκροπας, είχε 4 παιδιά: την Άγλαυρο, την Έρση, τον Ερυσίχθονα και τον Πανδίονα. Η Άγλαυρος ή Άγραυλος, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, όταν έμαθε πως υπήρχε χρησμός από το Μαντείο των Δελφών που έλεγε ότι πρέπει μια από τις κόρες του πατέρα της να θυσιαστεί για να γλιτώσει από τα βάσανα η Αθήνα, χωρίς να το ξέρει κανείς, έπεσε από το βράχο της Ακρόπολης και γκρεμοτσακίστηκε, σώζοντας την πόλη. Οι Αθηναίοι, για να τιμήσουν την αυτοθυσία της, ίδρυσαν ιερό προς τιμήν της κάτω από το βόρειο τείχος της Ακρόπολης, στο σημείο που σκοτώθηκε· εκεί προς τιμή της, οι Αθηναίοι τελούσαν τα «Αγραύλια», μια πατριωτική γιορτή που σήμαινε την ενηλικίωση των Αθηναίων, κάτι σαν το «μαρνίτζβα» των Εβραίων. 

Οι Αθηναίοι, όταν γίνονταν 18 ετών παρουσιάζονταν στην εκκλησία του δήμου στην Πνύκα, αναγράφονταν στους καταλόγους των πολιτών (ληξιαρχικόν γραμματείον), τους χορηγούνταν ένα δόρυ και μια ασπίδα, και υπηρετούσαν για δύο χρόνια στρατιώτες, αφού έδιναν τον «Όρκο των Αθηναίων εφήβων», μπροστά από το ναό της Αγλαύρου, όπως μας τον διασώζει ο Λυκούργος στον «Κατά Λεωκράτους» λόγο 77. Λέγεται μάλιστα πως ο όρκος γράφτηκε από τον ίδιο το Σόλωνα, νομοθέτη των Αθηναίων. Τον όρκο αυτό τον οποίο θυμόμαστε ακόμη και σήμερα, σε μια εποχή που ζούμε σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα, ειδικότερα ένα από τους στίχους της, τον οποίο έχουμε αλλοιώσει κατά το «ελληνιστικότερο» (την πατρίδαν ουκ ελάττω παραδόσω):

Ου καταισχυνώ όπλα τα ιερά, ουδ’ εγκαταλείψω τον παραστάτην ότω αν στοιχήσω· αμυνώ δε και υπέρ ιερών και οσίων και μόνος και μετά πολλών· την πατρίδα δε ουκ ελάσσω παραδώσω, πλείω δε και αρείω όσης αν παραδέξωμαι. Και ευηκοήσω των αεί κρινόντων, τοις θεσμοίς τοις ιδρυμένοις πείσομαι και ούστινας αν άλλους το πλήθος ιδρύσηται ομοφρόνως· και αν τις αναιρή τους θεσμούς ή μη πείθηται ουκ επιτρέψω, αμυνώ δε και μόνος και μετά πολλών. Και ιερά τα πάτρια τιμήσω, Ίστορες τούτων Άγλαυρος, Ενυάλιος, Ζευς, Αυξώ, Θαλλώ, Ηγεμόνη.

Δεν θα ντροπιάσω τα όπλα τα ιερά,ούτε θα εγκαταλείψω το σύντροφο στη μάχη με όποιο και αν στοιχηθώ· θα αμυνθώ δε και για τα ιερά και τα όσια και μόνος και μαζί με πολλούς· και την πατρίδα δεν θα παραδώσω μικρότερη, αλλά περισσότερη και ισχυρότερη από όση θα παραλάβω. Και θα υπακούω πάντοτε πρόθυμα σ’ αυτούς που δικάζουν, θα υπακούω στους καθιερωμένους θεσμούς και όποιους άλλους αν ο λαός καθιερώσει με κοινή απόφαση· και εάν κάποιος καταλύει τους θεσμούς ή δεν πείθεται δεν θα (το) επιτρέψω, θα αμυνθώ δε και μόνος και μαζί με πολλούς. Και τα ιερά της πατρίδας θα τιμήσω, Μάρτυρες αυτών η Άγλαυρος, ο φιλοπόλεμος (Άρης), ο Δίας, η Αυξώ, η Θαλλώ, η Ηγεμόνη.

Οι περισσότεροι αττικοί μύθοι την αναφέρουν, ο γνωστότερος από τους οποίους αφορά την κόρη της με τον Άρη (εξ ου και η αναφορά στον Ενυάλιο - επίθετο του Άρη, που σημαίνει φιλοπόλεμος), Αλκίππη· ο γιος του Ποσειδώνα, Αλιρρόθιος, προσπάθησε ανεπιτυχώς να βιάσει την Αλκίππη. Ο Άρης όταν το έμαθε εξοργίστηκε και δολοφόνησε το βέβηλο, γι’ αυτό το λόγο και έγινε η πρώτη δίκη στην Αθήνα, στον Άρειο Πάγο (εξ ου και το όνομα), με δικαστές τους 12 θεούς. Τελικά ο Άρης αθωώθηκε με πλειοψηφία. 

Η αδελφή της Αγλαύρου, Πάνδροσος, ήταν άλλη μια μυθική ηρωίδα των Αθηνών. Μαζί με τον Ερμή, γέννησε τον Κήρυκα. Το δυτικό τμήμα του Ερεχθείου ήταν αφιερωμένο σ’ αυτήν (Πανδρόσειο) και σ’ αυτό, σύμφωνα με την παράδοση, φανερώθηκε η ελιά την οποία φύτεψε η θεά Αθηνά κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού της με τον Ποσειδώνα, αναφορικά με το κατά πόσον η Κεκροπία (σημερινή Αθήνα) θα είχε προστάτη της τον Ποσειδώνα και θα ονομαζόταν Ποσειδώνια ή θα είχε προστάτιδά της την Αθηνά και θα ονομαζόταν Αθήνα. 

Ο Κήρυκας, αττικός ήρωας, υπήρξε ο μυθικός γενάρχης του ιερατικού γένους των Κηρύκων της Αττικής. Στα διάφορα αγγεία απεικονίζεται ως δαδούχος των Ελευσίνιων μυστηρίων. Στην αρχαιότητα «κήρυκας» είναι κάθε πρόσωπο που γνωστοποιεί κάτι μεγαλοφώνως, γι’ αυτό και προστάτης των Κηρύκων ήταν ο Ερμής, ενώ το σωματείο τους έδρευε στην Ελευσίνα. Κήρυκες υπήρχαν σε κάθε βασίλειο, τη βουλή, τα δικαστήριο του Άρειου Πάγου και της Ηλιαίας κτλ. Στους κήρυκες αποδίδεται το περίφημο «Τις αγορεύειν βούλεται;» (Ποιος θέλει να μιλήσει;).  

Ο Ερυσίχθονας μετάφερε από τη Δήλο στην Αθήνα το αρχαιότατο ξόανο της θεάς των ωδίνων του τοκετού Ειλείθυιας, που κατέφθασε στο νησί από τις υπερβόρειες χώρες σε βοήθεια της κυοφορούσας Λητώς, την οποία εμπόδιζε η θεά Ήρα για εννέα ολόκληρες μέρες να γεννήσει. Πέθανε ενώ ταξίδευε με πλοίο και τάφηκε στο Δήμο των Πλασιών, όπου και έγινε το μνημείο του. Στο επόμενό μας άρθρο θα αναφερθούμε στο Θησέα, γιο του βασιλιά Αιγέα και της Αίθρας.

ΠΗΓΗ .typos.com.cy